Zelfstandigheid
Als je het karakter in één woord zou moeten beschrijven: zelfstandig. Sommige mensen ervaren dit als eigenwijs of koppig. Maar vergeet niet dat de hond gefokt is op zelfstandigheid want de boeren wilden een hond die zelfstandig kon werken.
Nog zo’n kenmerkis zelfstandig jagen; dat doen ze graag. Het is dan ook verstandig dit in goede banen te leiden door bijvoorbeeld met ze te trainen. Hou er ook rekening mee dat je niet boos wordt als je hond zelfstandig ongedierte zoekt en opgraaft. Dit kan best lastig af te leren kan zijn. Stabijs hebben door hun zelfstandige aanleg de neiging vooral dingen te doen waar ze zelf het nut van inzien. En van ongedierte jagen zien nu eenmaal veel Stabijs het nut, ongeacht of dat in de tuin is of ergens anders.
Huishond
Als huishond is de Stabij erg aanhankelijk, zacht en lief.
Zijn karakter maakt hem uitstekend geschikt als gezinshond. Zijn gestel is berekend op het buitenleven, dus hou daar ook rekening mee.
Waakhond
De Stabij is open (heeft als het ware ‘het hart op de tong’). Thuis of op het erf is de Stabij een rustige maar waakse hond, niet vals en ook niet bijterig. Wie denkt dat zijn stabij het gaat regelen als er iets aan de hand is, komt nogal eens bedrogen uit. Stabijs maken weliswaar veel kabaal als er iets aan de hand is, maar over het algemeen verwachten ze wel dat de baas het verder oplost.
Intelligentie
De Stabij is intelligent en leert gemakkelijk, maar is minder gehoorzaam dan de raspunten doen vermoeden.
Een duidelijke en consequente opvoeding van de Stabij is nodig, waarbij een tikkeltje ‘kort aangebondenheid’ van de baas zeker van pas komt bij de vorming van de Stabij. Bij een goede begeleiding is een Stabij een geweldig leuke hond en een maatje voor het leven. Eenkennig is de Stabij niet, hij is vriendelijk voor iedereen, maar niet direct een allemansvriend.
Kinderen
Hij is lief voor kinderen. Maar let natuurlijk wel op. Een stabij zal zeker zijn grenzen aangeven. Zorg er dus altijd voor dat een stabij niet in een positie komt waarin hij niet weg kan. Op dat moment zal namelijk ook die lieve en verdraagzame stabij snauwen. Iets dat natuurlijk voor alle honden geldt, en dus ook voor een stabij: laat nooit een kind alleen met de hond.
Opvoeding
De Friese Stabij werkt graag voor zijn baas, maar hij moet eerst weten wie die baas is. De band die hiervoor nodig is, kan ontwikkeld worden door een rustige, vrolijke en afwisselende opvoeding te geven, waarbij consequente aanpak erg belangrijk is. Een harde aanpak is zinloos bij de stabij: hij zal er volledig door blokkeren en niet meer makkelijk vrijwillig zijn taken uitvoeren. En die vrijwilligheid is nou juist wat de stabij een leuke en goede huisgenoot maakt! Het is dus zaak daar goed op te letten. Te veel druk is geen goed idee en een goede begeleiding is belangrijk.
Stabijs zijn op zich makkelijk te motiveren, maar ze blokkeren ook snel als de aanpak niet bij de hond past. De oorzaak hiervoor ligt er vooral in dat de stabij van oorsprong een hond was die buiten leefde en voor een groot deel zijn eigen gang moest gaan. Hij moest zelfstandig waken en zelfstandig ongedierte verdelgen als dat zo te pas kwam. Dat kon het ras prima, in een tijd dat er nog nauwelijks verkeer was en er weinig invloeden van buitenaf waren. Tegenwoordig is dat anders: er worden aan onze honden veel eisen gesteld en er zijn stabijs die daar moeite mee kunnen hebben.
Beweging
Hoewel de stabij tegenwoordig vooral als huishond wordt gehouden, heeft hij wel degelijk ruim beweging nodig. Maar wat misschien nog wel belangrijker is, is dat de hond een geestelijke uitdaging heeft, en voor dit ras is dat dan vooral een zekere samenwerking met zijn baas. De stabij heeft het nodig in het dagelijks leven een functie te hebben en dan moet de voorkeur gegeven worden aan iets dat afwisseling biedt.